Documentaire

De Whanganui-rivier in Aotearoa/Nieuwe Zeeland is de eerste rivier ter wereld die werd erkend als rechtspersoon, als levend en ondeelbaar wezen. Māori riviervoogd Ned Tapa nodigt de filmmakers, internationale watervertegenwoordigers en activisten uit voor een kanotocht van vijf dagen over de rivier, om deze plek waar de natuur regenereert te ervaren. Een documentaire die hoopvol inzicht biedt in een alternatieve omgang met de natuur en elkaar, in de strijd tegen klimaatverandering. 

De erkenning van de Whanganui-rivier als rechtspersoon in 2017, was het resultaat van een ruim 150 jaar lange juridische strijd van de Māori – die de rivier zien als hun voorouders, als een onverdeelbaar en spiritueel wezen. Het verlenen van rechtspersoonlijkheid aan de rivier is een manier om de rivier te beschermen, en een manier om het Māori-wereldbeeld wettelijk te valideren.

In deze documentaire stromen rivier en reizigers organisch samen, met lichtheid, humor, en daarnaast ruimte voor heling van de echo’s van het koloniale verleden. ‘I Am The River, The River Is Me’, is meer dan alleen een reis door een adembenemend landschap en een samenleving die zo ver af lijkt te staan van het kapitalisme en individualisme, het is een call for action: een oproep om waardesystemen ten aanzien van de natuur en gemeenschap te herzien in het belang van al het toekomstige leven op aarde.

Het echtpaar Corinne van Egeraat en Petr Lom maakt al enige tijd onafhankelijke creatieve documentaires, veelal over onderwerpen rondom mensenrechten, met onlangs een nieuwe focus rondom rechten van de natuur. Het nieuws over de Whanganui-rivier trok hun aandacht en ze reisden als gevolg naar Nieuw-Zeeland, waar ze de riviervoogd Ned Tapa ontmoetten. Samen besloten zij de documentaire te maken.

De documentaire is opgebouwd als een roadtrip: een vijfdaagse kanotocht over de Whanganui in twee zespersoons kano’s, met als hoofdpersoon de rivier. De film is een uitnodiging om de waarden van het Māori-wereldbeeld te ervaren; om na te denken over onze relatie tot de wereld om ons heen – vooral de natuurlijke wereld – als een van intergenerationele zorg en voogdij, in plaats van alleen als eigendom voor gebruik en extractie. 

De film is een oproep tot eenheid en saamhorigheid; de erkenning dat we allemaal – letterlijk en figuurlijk – in hetzelfde schuitje zitten. Dit wordt benadrukt door iedereen in de film (inclusief filmploeg) een stem te geven en een personage in de film te laten worden.

Traditionele Māori-instrumentalist Puoro Jerome heeft de filmmuziek gecomponeerd en verschijnt ook in beeld in de film. Zijn muziek, Taonga Puoro, letterlijk klankschat, heeft oorspronkelijk genezing tot doel. Tijdens de reis worden verhalen gedeeld over pijn uit het verleden – van koloniaal onrecht jegens zowel de Māori als de First Nations Australiërs. Er wordt ingegaan op stappen die nog steeds moeten plaatsvinden om trauma’s uit het verleden te genezen.

Een cinematografisch prachtige film, waarin de kijker wordt ondergedompeld in de natuurlijke schoonheid van de Whanganui-rivier, en het gevoel krijgt mee te varen op deze reis vol humor en emotie.Het filmteam bestaat uit inheemse en niet-inheemse filmmakers en de Whanganui-rivier is een officiële coproducent van de film.

Een documentaire door ZINDOC, Corinne van Egeraat & Petr Lom
Distributeur: Cinema Delicatessen
Taal: Engels en Māori, met Nederlandse ondertiteling
Duur: 88 minuten